बॉर्न टू रन: अ हिडन ट्राईब, सुपर अ‍ॅथलीट्स, अँड द ग्रेटेस्ट रेस द वर्ल्ड हॅज नेव्हर सीन || Born to Run: Book summary in Marathi
आज मी तुमच्यासाठी खास एका अद्भुत पुस्तकाची ओळख करून देणार आहे. ते पुस्तक म्हणजे क्रिस्टोफर मॅकडूगल यांनी लिहिलेले "बॉर्न टू रन: अ हिडन ट्राईब, सुपरअ‍ॅथलीट्स, अँड द ग्रेटेस्ट रेस द वर्ल्ड हॅज नेव्हर सीन" (Born to Run: A Hidden Tribe, Superathletes, and the Greatest Race the World Has Never Seen). हे पुस्तक फक्त धावण्याबद्दल नसून ते धावण्याच्या पलीकडे जाऊन आपल्याला मानवी क्षमता, दृढनिश्चय आणि जीवनाची शक्ती यांच्याबद्दलही सांगते.
या पुस्तकात तुम्हाला दोन वेगळ्या कथानकांचा संगम पाहायला मिळणार आहे. पहिली कहाणी ही लेखकाची स्वतःची असून दुसरी मेक्सिकोच्या रहस्यमय ताराउमारा जमातीशी संबंधित आहे. या दोन्ही कथानकांचा संगम आम्हाला धावण्याच्या एका वेगळ्याच जगात घेऊन जातो. चला तर मग या पुस्तकाच्या आत काय आहे ते थोडक्यात जाणून घेऊया.
बॉर्न टू रन: अ हिडन ट्राईब, सुपर अ‍ॅथलीट्स, अँड द ग्रेटेस्ट रेस द वर्ल्ड हॅज नेव्हर सीन || Born to Run: Book summary in Marathi
बॉर्न टू रन: अ हिडन ट्राईब, सुपर अ‍ॅथलीट्स, अँड द ग्रेटेस्ट रेस द वर्ल्ड हॅज नेव्हर सीन || Born to Run: Book summary in Marathi
परिचय
लेखक क्रिस्टोफर मॅकडूगल यांचे "बॉर्न टू रन" हे पुस्तक धावणे आणि त्याचे मानवी शरीरावर होणारे परिणाम यांच्यावर लिहिले गेले आहे. हे पुस्तक दोन वेगवेगळ्या कथानकांचे एकत्रीकरण आहे. पहिली कहाणी ही लेखकाची स्वतःची आहे. ते एक उत्साही धावक होते, पण सततच्या गुडघा दुखापतींमुळे त्यांना धावणे सोडून द्यावे लागले. वैद्यकीय तज्ज्ञांनी त्यांना पुन्हा कधीही धावणे शक्य नसल्याचे सांगितले होते. परंतु, मॅकडूगल यांना हार मान्य नव्हती. त्यांनी धावण्याशी संबंधित सर्व संशोधन आणि अभ्यास केला आणि त्यांच्या धावण्याच्या प्रेरणेचा शोध सुरू केला.
दुसरी कहाणी मेक्सिकोच्या कॉपर कॅन्यनमध्ये राहणाऱ्या रहस्यमय ताराउमारा जमातीची आहे. या जमातीला 'तारामुरी' म्हणूनही ओळखले जाते, ज्याचा अर्थ "ते जलद धावतात" असा होतो. ही जमात त्यांच्या अविश्वसनीय सहनशक्तीसाठी प्रसिद्ध आहे. ते अगदी सहजतेने आणि किमान कपड्यांमध्ये शेकडो मैल धावू शकतात. ताराउमारा लोकांची धावण्याची शैली आणि त्यांचे जीवनशैली यांचा अभ्यास करून मॅकडूगल यांना त्यांच्या स्वतःच्या धावण्याच्या समस्यांवर मात करण्याचा मार्ग सापडेल अशी त्यांना आशा होती.
धावणे आणि दुखापत - मॅकडूगल यांचा प्रवास
मॅकडूगल हे उत्साही धावक होते. परंतु, सततच्या गुडघा दुखापतींमुळे त्यांना धावणे सोडून द्यावे लागले. वैद्यकीय तज्ज्ञांनी त्यांना पुन्हा कधीही धावणे शक्य नसल्याचे सांगितले होते. ही बातमी ऐकून मॅकडूगल खचले मात्र ते हडबडले नाहीत. त्यांनी हार मानण्याऐवजी धावण्याशी संबंधित सर्व संशोधन आणि अभ्यास केला. त्यांना धावण्यात पुन्हा यश मिळवण्यासाठी काय करावे याचा शोध सुरू झाला. या प्रवासात त्यांना आढळले की, मानवी शरीर लांबच्या अंतरासाठी धावण्यासाठी बनले आहे. परंतु, आधुनिक जीवनशैलीमुळे आपण धावण्यापासून दूर गेलो आहोत. त्यामुळे आपल्या शरीरातील नैसर्गिक धावण्याची क्षमता कमकुवत झाली आहे.
ताराउमारा - धावण्याचे सुपरस्टार
मॅकडूगल यांच्या शोधात त्यांना मेक्सिकोच्या कॉपर कॅन्यनमध्ये राहणाऱ्या रहस्यमय ताराउमारा जमातीबद्दल माहिती मिळाली. या जमातीला 'तारामुरी' म्हणूनही ओळखले जाते, ज्याचा अर्थ "जलद धावने" असा होतो. ही जमात त्यांच्या अविश्वसनीय सहनशक्तीसाठी प्रसिद्ध आहे. ते अगदी सहजतेने आणि अगदी सोप्या सॅन्डलमध्ये शेकडो मैल धावू शकतात. मॅकडूगल यांना आशा होती की, ताराउमारा लोकांची धावण्याची शैली आणि त्यांचे जीवनशैलीचा अभ्यास करून त्यांना त्यांच्या स्वतःच्या धावण्याच्या समस्यांवर मात करण्याचा मार्ग सापडेल.
मानववंशशास्त्र आणि शारीरिक रचना - आपण धावण्यासाठी जन्मलो आहोत?
पुस्तकात मानववंशशास्त्राचा आणि शारीरिक रचनेचा आधार घेऊन असा युक्तिवाद केला आहे की, मानवी शरीर लांबच्या अंतरासाठी धावण्यासाठी तयार केलेले आहे. आपल्या पायांची बांधणी, स्नायूंची रचना आणि घाम येण्याची क्षमता या सर्व गोष्टी आपल्याला जन्मजात धावक बनवतात. पूर्वजांना शिकार करताना आणि लांबच्या अंतरावर स्थलांतर करताना धावण्याची क्षमता अत्यंत महत्वाची होती. परंतु, आधुनिक जीवनशैलीमुळे आपण कार, लिफ्ट आणि इतर सोईस्कर गोष्टी वापरु लागलो आहोत. त्यामुळे आपण धावण्यापासून दूर गेलो आहोत आणि आपल्या शरीरातील नैसर्गिक धावण्याची क्षमता कमकुवत झाली आहे.
ताराउमारा जमातीच्या धावण्याचे रहस्य :
मॅकडूगल यांचे ताराउमारा जमातीबद्दलचे संशोधन पुढील काही मुद्द्यांवर प्रकाश टाकते:
- मानवी शरीर धावण्यासाठी बनले आहे: मॅकडूगल मानववंशशास्त्राचा आणि शारीरिक रचनेचा आधार घेऊन असा युक्तिवाद करतात की, मानवी शरीर लांबच्या अंतरासाठी धावण्यासाठी तयार केलेले आहे. आधुनिक जगाच्या सोईस्करामुळे आपण धावण्यापासून दूर गेलो आहोत, त्यामुळे आपल्या शरीरातील नैसर्गिक धावण्याची क्षमता कमकुवत झाली आहे.
- अनवाणी धावणे : ताराउमारा लोक अगदी सोप्या सॅन्डलमध्ये धावतात. मॅकडूगल यांचे असे मत आहे की, आजकालच्या अतिशय संरक्षक पादत्राणांमुळे आपल्या पायांचे स्नायू कमकुवत झाले आहेत आणि त्यामुळे जखमांचा धोका वाढला आहे.
- आहार आणि धावणे : ताराउमारा जमात पारंपारिकरित्या शाकाहारी आहार घेते. मॅकडूगल यांचे असे मत आहे की, धावणे आणि पोषण यांचा जवळचा संबंध आहे.
- धावण्याचे मानसिक फायदे : पुस्तकात असे सुचविते की, धावणे केवळ शारीरिक व्यायामच नाही तर ते मानसिक आरोग्यासाठी देखील फायदेशीर आहे. धावण्यामुळे ताण कमी होते आणि मनाला शांतता मिळते.
- कॉपर कॅन्यन अल्ट्रा मॅरेथॉन: पुस्तकाच्या शेवटी मॅकडूगल कॉपर कॅन्यनमध्ये होणाऱ्या गुप्त अल्ट्रा मॅरेथॉनमध्ये सहभागी होतात. ही एक अतिशय कठीण शर्यत असून, त्यात जगातील सर्वात कठीण भागांपैकी एका भागात ताराउमारा धावेकर्त्यांसह शर्यत होते. मॅकडूगल यांचा प्रवास कठीण आणि आव्हानात्मक असतो. मात्र, ताराउमारा लोकांच्या धावण्याच्या शैलीचे अनुसरण करून आणि त्यांच्या जीवनशैलीचा अभ्यास करून ते शेवटी शर्यत पूर्ण करतात.
कॉपर कॅन्यन अल्ट्रा मॅरेथॉन - धावण्याची अंतिम परीक्षा
पुस्तकाच्या शेवटी मॅकडूगल कॉपर कॅन्यनमध्ये होणाऱ्या गुप्त अल्ट्रा मॅरेथॉनमध्ये सहभागी होतात. ही एक अतिशय कठीण शर्यत असून त्यात जगातील सर्वात कठीण भागांपैकी एका भागात ताराउमारा धावेकर्त्यांसह शर्यत होते. मॅकडूगल यांचा प्रवास कठीण आणि आव्हानात्मक असतो. रात्रीच्या वेळी होणारी ही शर्यत कठीण भाताबिया प्रदेशातून जाते. त्यात पाण्याची कमतरता, उष्णतेचा चटका आणि थकवा यांचा सामना करावा लागतो. परंतु, ताराउमारा लोकांच्या धावण्याच्या शैलीचे अनुसरण करून आणि त्यांच्या जीवनशैलीचा अभ्यास करून ते शेवटी शर्यत पूर्ण करतात. ही यशस्वी शर्यत म्हणजे मॅकडूगल यांच्या प्रयत्नांची आणि ताराउमारा लोकांच्या धावण्याच्या ज्ञानाची फलनिष्पत्ती असते.
पुस्तकाचा प्रभाव - धावण्याच्या क्षेत्रात क्रांती
"बॉर्न टू रन" हे पुस्तक प्रकाशित झाल्यापासून ते खूप लोकप्रिय झाले आहे. या पुस्तकामुळे धावण्याच्या क्षेत्रात अनेक बदल झाले आहेत. विशेषत: या पुस्तकामुळे 'बेअरफुट' (अनवाणी) धावण्याची लोकप्रियता वाढली आहे. अनेक धावेकर्त्यांनी पायपेक्षा धावण्याचा प्रयोग सुरु केला आहे. तसेच, काही कंपन्यांनी पायपेक्षा धावण्यासाठी डिझाइन केलेले शूज तयार केले आहेत.
या पुस्तकामुळे अनेक धावेकर्त्यांना त्यांच्या धावण्याच्या समस्यांवर मात करण्यासाठी आणि त्यांचे धावण्याचे अनुभव सुधारण्यासाठी प्रेरणा मिळाली आहे. मॅकडूगल यांच्या प्रवासाने धावणे हे केवळ स्पर्धा किंवा व्यायाम नसून ते आनंददायक आणि शांततेचा अनुभव असू शकतो हे दाखवून दिले आहे.
पुस्तकाची समीक्षा - नाण्याच्या दोन बाजू
"बॉर्न टू रन" हे एक मनोरंजक आणि ज्ञानवर्धक पुस्तक आहे. हे पुस्तक धावण्याच्या फायद्यांबद्दल आणि मानवी शरीर धावण्यासाठी कसे बनलेले आहे याबद्दल नवा दृष्टिकोन देते. ताराउमारा लोकांची जीवनशैली आणि धावण्याची शैली यांचे वर्णन वाचून वाचकांना आश्चर्य वाटते.
तथापि, काही समीक्षकांचे असे मत आहे की, पुस्तकात ताराउमारा लोकांच्या जीवनशैलीचे अतिशयोक्तिपूर्ण वर्णन केले आहे. त्यांच्या मते, मॅकडूगल यांनी ताराउमारा लोकांची रोमँटिक पद्धतीने चित्रफीकरण केले आहे. यामुळे वाचकांना हे वाचताना हे सर्व खरे वाटण्यासारखे वाटते. परंतु, वास्तविक जीवनात असे असू शकत नाही.
तसेच, काही वैज्ञानिकांचे असे मत आहे की, पायपेक्षा धावणे हे सर्वांसाठी योग्य नसून जखमांचा धोका वाढवू शकते. त्यांच्या मते, योग्य प्रकारची पादत्राणे वापरणे आवश्यक आहे.
पुस्तक तुमच्यासाठी आहे का?
हे पुस्तक खालील लोकांसाठी उपयुक्त आहे :
- ज्यांना धावण्याची आवड आहे किंवा धावणे सुरू करण्याचा विचार करत आहेत. या पुस्तकातून तुम्हाला धावण्याची प्रेरणा मिळेल आणि धावण्याच्या फायद्यांबद्दल माहिती मिळेल.
- ज्यांना त्यांच्या धावण्याचे अनुभव सुधारण्यासाठी मार्गदर्शन हवे आहे. पुस्तकातून धावण्याची योग्य शैली, आहार आणि जीवनशैली यांच्याबद्दल माहिती मिळवू शकता.
- मानवी शरीराच्या क्षमतेबद्दल आणि धावण्याच्या फायद्यांबद्दल अधिक जाणून घेण्यास इच्छुक असलेले. हे पुस्तक मानवी शरीराची रचना आणि धावण्याशी असलेल्या त्याच्या संबंधाबद्दल नवा दृष्टिकोन देते.
निष्कर्ष
- हळूहळू सुरुवात करा: धावणे सुरुवातीला कमी अंतरावर आणि कमी वेगात करा. हळूहळू अंतर आणि वेग वाढवत जा.
- योग्य शूज निवडा: तुमच्या धावण्याच्या शैलीनुसार योग्य शूज निवडणे आवश्यक आहे. पायपेक्षा धावणे सर्वांसाठी योग्य नसल्याने डॉक्टरांचा सल्ला घ्या (अनवाणी धावण्याबाबत पुस्तकातील माहिती वादग्रस्त आहे हे लक्षात ठेवा).
- आहार आणि झोपेची काळजी घ्या: धावणे आणि योग्य आहार यांचा जवळचा संबंध आहे. तसेच, पुरेपूर झोप घेणेही महत्वाचे आहे.
- धावण्याचा आनंद घ्या: धावणे हे स्पर्धा नसून आनंददायक अनुभव असू शकतो. निसर्गाच्या सान्निध्यात धावणे आणि शांततेचा अनुभव घ्या.
"बॉर्न टू रन" हे पुस्तक वाचा आणि धावण्याच्या रोमांचक जगतात प्रवेश करा! तुमच्या आतीलच्या धावेकर्त्याला जागृत करा आणि धावण्याच्या फायद्यांचा अनुभव घ्या!
ऑनलाईन पुस्तक खरेदी लिंक: Buy From Amazon
